Polscy joannici dawniej i dziś

źródło: NAC

Wręczenie marszałkowi Polski Józefowi Piłsudskiemu w Belwederze Wielkiej Wstęgi Orderu Maltańskiego przez delegację polskich kawalerów maltańskich, Warszawa, 22 lutego 1930 r.

źródło: ZPKM

Szpital Maltański podczas powstania warszawskiego, sierpień 1944 r. Materiały prasowe

źródło: ZPKM

Szpital Pomocy Maltańskiej pod wezwaniem bł. Gerarda w Barczewie Materiały prasowe

źródło: ZPKM

Rozdawanie prezentów dzieciom w Rzeszowie, Boże Narodzenie 2018 r. Materiały prasowe

źródło: ZPKM

Opłatek Maltański jest od kilkunastu lat Wigilią Bożego Narodzenia dla ok 3 tys. samotnych i potrzebujących osób. Odbywa się w 30 polskich miastach Materiały prasowe

Tradycje obecności joannitów w Polsce sięgają XII wieku, kiedy to uczestniczący w wyprawach krzyżowych książę Henryk Sandomierski ufundował w 1154 r. komandorię w Zagości, zniszczoną podczas najazdu mongolskiego.

Joannici uczestniczyli już w bitwie pod Legnicą 9 kwietnia 1241 roku. Zabytki pojoannickie spotyka się na Śląsku, Pomorzu i terenach Baliwatu Brandenburskiego, należących obecnie do Polski. Jednak szczególne znaczenie miała fundacja księcia Mieszka III Starego i biskupa poznańskiego Radwana, przekazująca joannitom kościół pw. św. Michała Archanioła i istniejący przy nim szpital. Powstała Komandoria Poznańska, która została rozwiązana dekretem władz pruskich o likwidacji instytucji zakonów katolickich na podległym sobie terytorium. Kościół poznański z czasem przyjął tytuł patrona zakonu św. Jana Jerozolimskiego za Murami. Pamiątkami po obecności joannitów są nazwy – Komandoria, Malta, Krzyżowniki. W 1610 roku książę Mikołaj Krzysztof Radziwiłł, ordynat na Nieświeżu i Ołyce, utworzył Komandorię Stwołowicką. Komandorem został jego syn, kawaler maltański Zygmunt. Była to komandoria rodzinna typu ius patroanatus.

Zakon Maltański nie cieszył się w Rzeczypospolitej zbytnią popularnością. Kawalerami maltańskimi byli : Piotr Kochanowski, bratanek poety Jana, tłumacz dzieła Torquato Tasso „Jerozolima wyzwolona", Paweł Czarniecki – brat hetmana Stefana, książę Józef Poniatowski – z nominacji cara Pawła. Jedynym polskim uczestnikiem Wielkiego Oblężenia (1565 r.) był kawaler maltański Szymon Łatkowski, wynagrodzony po powrocie do kraju tytularną komandorią kościańską. Osobne znaczenie miały...